استفراغ و مشکلات تغذيه در نوزادان
نويسنده:فريد نوبخت حقيقي
استفراغ در نوزادان استفراغ يکي از رويدادهاي شايع دوران کودکي و نوزادي است. استفراغ در بيشتر موارد کاملا بي ضرر است ولي مي تواند تاثير داروها را کم کند، موجب شود که کودک آن قدر آب از دست بدهد که دچار کم آبي شود و يا نشانگر مشکلي باشد که نيازمند توجه پزشکي است.
بيشتر نوزادان آب دهانشان را بيرون مي ريزند و گاهي استفراغ مي کنند اگر اين استفراغ موجب کم شدن وزن گيري کودک نشود غير طبيعي و مضر نيست؛ با اين حال استفراغ بيش از حد مي تواند نشانگر عدم تحمل نسبت به غذاي کمکي بيشتر يا غذاهاي ديگر باشد. استفراغ شديد و متناوب در جريان دو ماه اول نوزاد نشانگر انسداد انتهاي معده است. نوزادان ممکن است به دنبال سرفه کردن شديد استفراغ کنند ، اين حالت غير طبيعي نيست . عفونت هاي ويروسي دستگاه گوارش يا بيماري هاي عفوني ، اختلالات مغزي (مانند مننژيت، انسفاليت، ضربه و ... ) ، يرقان، اجسام خارجي در دستگاه گوارش، آسيب هاي شکمي، و ... از ساير علل استفراغ اند.
بنابراين به طور کلي مي توان گفت: استفراغ نوزادان مي تواند بالا آوردن بي ضرر مقداري شير و يا نشانه يک بيماري جدي باشد. اگر استفراغ نوزاد به مدت شش ساعت ادامه داشت، يا با مقادير کم ادرار تيره رنگ، گيجي غير طبيعي، گود رفتگي چشمان و يا شل شدن پوست همراه بود، بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.
نشانه: آيا نوزادتان سالم به نظر مي رسد و به طور طبيعي غذا مي خورد، اما مقدار زيادي شير را بدون فشار بالا مي آورد؟
علت احتمالي: رفلاکس معدي مروي، اقدام مورد نياز: ظرف 24 ساعت به پزشک مراجعه کنيد.
نشانه: آيا نوزادتان مقدار کمي شير را بدون فشار بالا مي آورد؟
علت احتمالي: اين امر به احتمال زياد، فقط بالا آوردن ساده شير خورده شده ناشي از گاز جمع شده در معده است و به ندرت مساله اي جدي است.
اقدام مورد نياز: پس از شير خوردن، حتما آروغ نوزاد را بگيريد، دقت کنيد که نوزادتان بيش از حد غذا نخورد.
نشانه: اگر سن نوزادتان کمتر از دو ماه است، آيا پس از هر وعده شير خوردن استفراغ مي کند؟
علت احتمالي: تنگي پيلور (دريچه مري به معده)
اقدام مورد نياز: ظرف 24 ساعت به پزشک مراجعه کنيد.
نشانه: آيا نوزادتان ناگهان استفراغ مي کند، تب دارد، يا دچار گيجي غير طبيعي است و يا از خوردن و نوشيدن اجتناب مي کند؟
علت احتمالي: سرخجه نوزادي يا مننژيت،
اقدام مورد نياز: هشدار! بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.
مشکلات غذا دادن به نوزاد شير مادر بهترين و کامل ترين غذا براي نوزادان و شيرخواران تا پايان 2 سالگي است. به طوري که تغذيه انحصاري با شير مادر از بدو تولد تا پايان 6 ماهگي و سپس ادامه آن همراه با تغذيه تکميلي تا پايان 2 سالگي منجر به رشد و تکامل کودک مي شود.
تغذيه نوزاد از ساعات اوليه پس از تولد بايد شروع شود و تعداد دفعات آن در طول شبانه روز براساس نياز شيرخوار تنظيم مي شود چرا که تعداد دفعات در نوزادان مختلف، متفاوت است. برخي شيرخواران تند و برخي شيرخواران کند تغذيه مي کنند. هنگامي که غذا دادن به نوزادان دشوار باشد، هم نوزاد و هم والدين او از تبعات آن رنج مي برند. تغذيه نوزاد به ويژه در چند هفته اول زندگي وي با دشواري هايي همراه است. البته اگر نوزادتان سالم به نظر مي رسد و وزن گيري طبيعي دارد، جاي هيچ نگراني نيست.
نشانه: نوزادتان طبيعي وزن نمي گيرد.
علت احتمالي: نارسايي در رشد،
اقدام مورد نياز: با پزشک نوزادتان مشورت کنيد.
نشانه: نوزادتان طبيعي وزن مي گيرد، با اين حال شما نگرانيد که شيرتان کافي نباشد.
علت احتمالي: مادران، اغلب هنگامي که نوزادشان زياد گريه مي کند و به سادگي آرام نمي شوند، فکر مي کنند که شيرشان کافي نيست.
اقدام مورد نياز: اگر گريه نوزاد ادامه داشت و نگراني شما رفع نشد، به پزشک مراجعه کنيد.
نشانه: با آنکه نوزاد ميل به غذا خوردن دارد، اما از خوردن امتناع مي کند.
علت احتمالي: امتناع ناگهاني از غذا خوردن مي تواند علامت سرماخوردگي باشد، اما ممکن است علت جدي تري نيز داشته باشد.
اقدام مورد نياز: هشدار! فورا به پزشک مراجعه کنيد.
نشانه: نوزادتان معمولا تمايلي به غذا ندارد، اما وزن گيري او طبيعي است.
علت احتمالي: برخي نوزادان بايد براي تغذيه نوازش شوند و برخي نيز ممکن است در حال غذا خوردن به خواب روند. اگر نوزادتان سالم به نظر مي رسد، نيازي به نگراني نيست.
اقدام مورد نياز: اگر نشانه هاي ديگري بروز کرد، با پزشک مشورت کنيد.
نشانه: نوزاد شما بيشتر از نوزادان ديگر غذا مي خورد.
علت احتمالي: تغذيه مکرر، حتي هر دو ساعت يک بار، به ويژه در هفته هاي اول زندگي، در نوزادان شيرخوار امري طبيعي است.
اقدام مورد نياز: تغذيه مکرر نوزاد ممکن است شما را خسته کند. مي توانيد شير خود را بدوشيد و از همسرتان بخواهيد طي شب، آن را با بطري به نوزاد بدهد. اگر در اثر اين کار افسرده يا تحريک پذير شده ايد، با پزشکتان مشورت کنيد.
نشانه: نوزاد شما اغلب در آغاز تغذيه، گريه مي کند.
علت احتمالي: ممکن است سينه ها هنگام مکيدن نوزاد فورا شير ترشح نکنند و يا جريان شير به سختي باشد.
اقدام مورد نياز: اگر ترشح شير فورا شروع نمي شود، به هيچ وجه آرامش خود را از دست ندهيد. براي رفع اين مشکل مي توانيد قبل از شروع تغذيه نوزاد، کمي شير خود را با دست بدوشيد.
نشانه: آيا نوزادتان برخي غذاهاي جامد خاص را رد مي کند؟
علت احتمالي: غذاها و بافت هاي ناآشنا اغلب از سوي نوزادان رد مي شوند. حتي غذاهايي که ابتدا پذيرفته شده بودند نيز ممکن است رد شوند. ، اقدام مورد نياز: سعي کنيد غذاهاي متنوعي را به نوزادتان بدهيد تا نوزاد، شانس دريافت مواد مغذي مورد نياز خود را از بين غذاهاي مختلف داشته باشد.
منبع: ماهنامه دنياي سلامت شماره ي 29
